Мірановіч Антон

Życiorys naukowy

Dzieje państwa polskiego i historia Kościoła interesowały mnie już w szkole średniej. Efektem tych zainteresowań był mój udział w pracy kółka historycznego i napisanie pierwszego artykułu poświęconego stosunkom wyznaniowym w XVI-wiecznej Europie. Zainteresowanie historią kontynuowałem podczas studiów historycznych na Wydziale Humanistycznym Filii Uniwersytetu Warszawskiego w Białymstoku w latach 1978-1982. W ich trakcie przewodniczyłem Studenckiemu Kołu Naukowemu Historyków. Koło Naukowe prowadziło kwerendę archiwalną w archiwach państwowych i kościelnych. Na obozach naukowych zapoznałem się z zasobem niektórych archiwów w Białymstoku, Lublinie, Siedlcach, Krakowie i Warszawie. Podczas studiów badania koncentrowały się nad dziejami podlaskich parafii kościelnych. Efektem tych badań był wybór tematu pracy magisterskiej poświęconej największemu podlaskiemu ośrodkowi zakonnemu w Supraślu. Praca, Supraśl jako ośrodek kulturalno-religijny w XVI wieku, powstała w 1982 r. pod naukowym kierunkiem prof. dr hab. Stanisława Alexandrowicza. Recenzentem pracy magisterskiej był prof. dr hab. Andrzej Wyczański. Całość pracy magisterskiej wydał w 1984 roku Institut der Bjelorussischen Kulturwissenschaften w Leimen.

Po zakończeniu studiów, w latach 1982-1986, kolejno pracowałem w Białoruskim Towarzystwie Społeczno-Kulturalnym, Instytucie Wydawniczym “Novum” i szkolnictwie podstawowym. Przez cały ten okres pisałem artykuły popularnonaukowe do Wiadomości Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego, Białostocczyzny, Tygodnika Polskiego i białoruskojęzycznej gazety Niwa. Uczestniczyłem również w kilku konferencjach naukowych organizowanych przez Białostockie Towarzystwo Naukowe i Prawosławną Diecezję Białostocko-Gdańską.

Zasadnicze zmiany w działalności naukowej nastąpiły od 1 lipca 1986 roku, kiedy to rozpocząłem pracę w Pracowni Badań nad Dziejami i Kulturą Regionu przy Instytucie Historii Filii Uniwersytetu Warszawskiego w Białymstoku kierowanej przez prof. dr hab. St. Alexandrowicza. Cały swój wysiłek badawczy poświęciłem wówczas dziejom Kościoła wschodniego w dawnej Rzeczypospolitej. Nawiązałem kontakty naukowe z ośrodkami, które prowadziły podobne badania nad historią Kościoła, w tym także z Instytutem Geografii Historycznej Kościoła Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. W 1987 roku, w ramach przygotowania rozprawy doktorskiej, przebywałem na stypendium Patriarchatu Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego. W czasie trwania stypendium przeprowadziłem kwerendę archiwalną w archiwach i bibliotekach Petersburga, Moskwy, Kijowa i Mińska. Po powrocie do kraju opublikowałem liczne artykuły w czasopismach naukowych i popularnonaukowych. Równocześnie brałem czynny udział w wielu konferencjach naukowych w kraju i zagranicą. Do najbardziej istotnych zaliczyłbym konferencje poświęcone 1000-leciu chrztu Rusi w Lublinie i Londynie. Od 1989 roku uczestniczyłem w pracach Komisji do spraw dialogu ekumenicznego między Kościołem rzymskokatolickim a prawosławnym w Polsce. W ramach prac tej Komisji brałem udział w sympozjach naukowych organizowanych przez Instytut Ekumeniczny Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w Opolu (1989, 1992) i Lublinie (1995). Sympozja te były poświęcone eklezjologii i następstwom unii brzeskiej. W tym też okresie rozpocząłem współpracę z zagranicznymi ośrodkami: The Anglo-Byelorussian Society w Londynie, Institut der Bjelorussischen Kulturwissenschaften w Leimen k. Heidelbergu, Białoruską Akademią Nauk w Mińsku, Byelorussian-American Association w Cleveland i Chicago. Na zaproszenie tych organizacji uczestniczyłem w kilku konferencjach międzynarodowych, na których przedstawiałem referaty z zakresu historii Kościoła wschodniego w Rzeczypospolitej.

Trzyletnie prace badawcze w archiwach krajowych i zagranicznych zakończyły się napisaniem rozprawy doktorskiej zatytułowanej Podlaskie ośrodki i organizacje prawosławne w II połowie XVI i XVII wieku. Za rozprawę, napisaną pod naukową opieką prof. dr hab. Stanisława Alexandrowicza, Rada Wydziału Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu przyznała mi 26 czerwca 1990 roku stopień doktora nauk humanistycznych. Recenzentami pracy doktorskiej byli: prof. dr hab. Janusz Małłek, prof. dr hab. Władysław A. Serczyk i prof. dr hab. Tadeusz Wasilewski. Rozprawa doktorska została wydana drukiem w 1991 r. przez Filię Uniwersytetu Warszawskiego w Białymstoku.

Po obronie pracy doktorskiej rozpocząłem pracę na stanowisku adiunkta w Zakładzie Historii Europy Wschodniej Instytutu Historii Filii UW w Białymstoku kierowanym przez prof. dr hab. Władysława A. Serczyka. W ramach pracy dydaktycznej prowadziłem wykłady z historii Rosji, Białorusi i dziejów Kościoła w Europie Środkowo-Wschodniej. W latach 1990-1995 opublikowałem około 50 artykułów naukowych w czasopismach i periodykach krajowych i zagranicznych. Prace swe publikowałem w: Acta Baltico-Slavica, Roczniku Teologicznym Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej, Wiadomościach Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego, Zeszytach Naukowych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Rocznikach Humanistycznych KUL, Białoruskich Zeszytach Historycznych, Journal of Ukrainian Studies. W 1992 roku ukazała się praca Nieznany herbarz Michała Szęciłły a w 1994 Bractwo Objawienia Pańskiego w Bielsku.

Lata te były bogate w naukowe wyjazdy i stypendia zagraniczne. W 1992 roku przebywałem na ufundowanym przez Centro Incontri e Studi Europei stypendium w Rzymie. W latach 1993-1994 byłem stypendystą Commission of the European Communities. Stypendium to umożliwiło mi zapoznanie się ze zbiorami archiwów i bibliotek watykańskich oraz nawiązanie kontaktów z ośrodkami naukowymi w Rzymie (Pontificio Instituto Orientale, Collegium Rusicum, Universitatis Catholicae Ukrainorum S. Clementis Papae, Pontificio Instituto di Studi Ecclesiastici). W ramach stypendium opracowałem temat Uniate Church in Eastern Europe in XVII and XVIII centuries and its relationship with Rome. W 1994 roku przebywałem na stypendium Centre for Russian and East European Studies, University of Toronto. Podczas pobytu wygłosiłem cykl wykładów zatytułowanych Situation of National Minorities in Poland. Nawiązałem również kontakty naukowe z Pontifical Institute of Mediaeval Studies, Multicultural History Society of Ontario, Canadian Institute of Ukrainian Studies w Toronto oraz Ukrainian Institute w Edmonton.

W latach 1992-1996 uczestniczyłem w pracach Międzynarodowej Asocjacji Białorutenistów (The World Association of Belarussian) biorąc udział w licznych konferencjach i sympozjach naukowych. Zostałem też członkiem Komisji Wschodniosłowiańskiej Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie, Komisji Historycznej przy Metropolii Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. Nadal współpracowałem z Instytutem Geografii Historycznej Kościoła przy Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, Komisją Historii Porównawczej Kościołów Polskiej Akademii Nauk, Komisją Środkowoeuropejską Polskiej Akademii Umiejętności i Polsko-Białoruskim Towarzystwem Naukowym. 15 stycznia 1993 r. zostałem członkiem Instytutu Geografii Historycznej KUL. W okresie tym uczestniczyłem w 63 konferencjach naukowych organizowanych między innymi przez Instytut Europy Środkowo-Wschodniej w Lublinie, Instytut Ekumeniczny KUL, Komitet Badań Naukowych PAN, Białoruską Akademię Nauk, International Association for Belarusian Studies, uniwersytety krajowe i zagraniczne, towarzystwa naukowe w Białymstoku, Lublinie i Toruniu oraz przez instytucje kościelne. Współpracowałem również z Towarzystwem Opieki nad Zabytkami, prezentując na konferencjach problemy związane z ochroną architektury sakralnej. W 1996 roku brałem udział w kilku sympozjach naukowych poświęconych 400 - leciu unii brzeskiej. Organizatorami konferencji byli m.in.: Egzarchat Białoruski Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego, Instytut Ekumeniczny Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Uniwersytet Grodzieński im. Janka Kupały, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu i Chrześcijańska Akademia Teologiczna. Szczególne znaczenie miał dla mnie udział w międzynarodowym kongresie zorganizowanym przez Commission Internationale d’Histoire Ecclésiastique Comparée w Lublinie, który poświęcony został dziejom chrześcijaństwa w Europie Środkowo-Wschodniej. Na kongresie tym wygłosiłem referat Orthodoxy and Uniatism During the 17th Century.

W 1993 roku zostałem wybrany prezesem Białoruskiego Towarzystwa Historycznego. Towarzystwo to wydaje m.in. Białoruskie Zeszyty Historyczne, półrocznik poświęcony dziejom społeczności białoruskiej. W tym samym roku zostałem również członkiem rady naukowej rocznika Prawosłaúje ú Bełarusi i swiecie, kwartalnika Belaruski Histaryczny Czasopis, dwumiesięcznika Voice of Time (1990-1995) i miesięcznika Czasopis. Za swoją działalność otrzymałem nagrodę redakcji Przeglądu Prawosławnego im. księcia Konstantego Ostrogskiego. W 1996 roku zostałem wybrany członkiem prezydium International Academy of National Minorities’ Research i członkiem Polsko-Rosyjskiej Komisji Historycznej Polskiej Akademii Nauk. Ponownie wybrano mnie członkiem Polskiej Komisji Historii Porównawczej Kościołów Polskiej Akademii Nauk w Warszawie.

W 1996 roku ukazała się książka Prawosławie i unia za panowania Jana Kazimierza, która została przyjęta przez Wydział Nauk Humanistycznych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego jako rozprawa habilitacyjna. Recenzentami wydawniczymi pracy byli: dr hab. Teresa Chynczewska-Hennel, prof. dr hab. Jerzy Kłoczowski i prof. dr hab. Wiesław Müller. Pozytywną opinię dorobku naukowego wystawili recenzenci naukowi: prof. dr hab. Krystyn Matwijowski, prof. dr hab. Wiesław Müller i prof. dr hab. Władysław A. Serczyk. Rada Wydziału Humanistycznego KUL w Lublinie po przyjęciu kolokwium w dniu 19 lutego 1997 roku nadała mi stopień doktora habilitowanego w zakresie historii Europy Środkowej i Wschodniej. Decyzja Rady Wydziału została zatwierdzona 9 września 1997 roku przez Centralną Komisję do Spraw Stopni Naukowych w Warszawie.

Po uzyskaniu stopnia doktora habilitowanego ukazało się w 1997 roku drugie wydanie pracy habilitacyjnej: Prawosławie i unia za panowania Jana Kazimierza, oraz dwie nowe pozycje książkowe: Teodozy Wasilewicz, archimandryta słucki i biskup białoruski i Księga cudów przed ikoną Matki Bożej w Starym Korninie dokonanych. Prace te spotkały się z pozytywnymi recenzjami naukowymi w kraju i zagranicą. W tym samym roku opublikowałem pięć artykułów naukowych i sześć recenzji oraz uczestniczyłem w kilku międzynarodowych konferencjach naukowych. W Instytucie Historii Uniwersytetu w Białymstoku otworzyłem seminarium magisterskie.

W swojej pracy naukowej byłem redaktorem ośmiu pozycji książkowych, w tym z ramienia Metropolii Prawosławnej współredaktorem rocznika GUS-u Kościół prawosławny w Polsce. Dawniej i dziś. W ramach popularyzacji historii Kościoła i krajów Europy Środkowo-Wschodniej opublikowałem wiele recenzji książek i prac naukowych.

19 lutego 1998 r. Rada Wydziału Humanistycznego powołała mnie na stanowisko profesora nadzwyczajnego Uniwersytetu w Białymstoku w Zakładzie Historii Europy Wschodniej. Decyzję Rady Wydziału 25 lutego 1998 r. zatwierdził Senat Uniwersytetu w Białymstoku. W tym też roku wydane zostały dwie kolejne pozycje książkowe: Metropolita Józef Nielubowicz Tukalski i Życie monastyczne na Podlasiu. Obie prace spotkały się z pozytywną opinią recenzentów w czasopismach naukowych. Ponadto w 1998 r. wydałem Katalog świątyń i duchowieństwa prawosławnego diecezji białostocko-gdańskiej. Równocześnie podjąłem pracę jako wykładowca w Wyższym Seminarium Duchownym w Warszawie i Policealnej Szkole Ikonograficznej w Bielsku Podlaskim. W r. 1999 zostałem prezesem Białoruskiego Towarzystwa Oświatowego i przewodniczącym Bractwa Prawosławnego św. św. Cyryla i Metodego w Polsce.

W dniach 15-18 września 1999 r. uczestniczyłem w XVI Powszechnym Zjeździe Historyków Polskich zorganizowanym przez Polskie Towarzystwo Historyczne i Komitet Nauk Historycznych Polskiej Akademii Nauk we Wrocławiu, na którym wygłosiłem referat Kościół prawosławny w życiu Rzeczypospolitej. W tym też roku zorganizowałem zespól badawczy, składający się z pracowników i absolwentów Instytutu Historii Uniwersytetu w Białymstoku, który pojął gruntowne badania nad dziejami Kościoła prawosławnego w Rzeczypospolitej. Uwzględniając rangę podjętych badań naukowych Rada Wydziału Historyczno-Socjologicznego Uniwersytetu w Białymstoku 9 września 1999 r. zgodziła się na utworzenie Zakładu Historii Kultur Pogranicza i powołała mnie na kierownika wymienionej jednostki naukowej. W tym też roku ukazała się kolejna monografia - Sylwester Kossow, władyka białoruski, metropolita kijowski.

W ramach badań Zakładu Historii Kultur Pogranicza uruchomiłem seminarium doktorskie. 17 lutego 2000 roku uczestnik seminarium ks. mgr Grzegorz Sosna obronił w Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej pracę doktorską Dzieje parafii prawosławnych na Białostocczyźnie w granicach obecnej diecezji warszawsko-bielskiej. Obecnie pod moim kierunkiem ośmiu doktorantów przygotowuje rozprawy z zakresu historii Kościoła. Jeden z nich zakończył rozprawę doktorską Kult ikon Matki Bożej w Kościołach wschodnich na obszarze Wielkiego Księstwa Litewskiego w wiekach XVI-XVIII. Mgr Piotr Chomik obronił ją 12 grudnia 2002 r. przed Radą Naukową Instytutu Historii Uniwersytetu w Białymstoku. Dwaj następni uczestnicy seminarium doktorskiego ks. mgr Aleksy Kuryłowicz w Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej (2002) i mgr Urszula Anna Pawluczuk w Instytucie Historii Uniwersytetu w Białymstoku (2003) otworzyli przewody doktorskie. Obrana ich prac doktorskich jest przewidywana na 2005 r.

W latach 1998-2002 występowałem jako recenzent czterech rozpraw doktorskich: Dmitra Sadowiaka, Piotr Mohyła metropolita kijowski 1632-1647, napisanej pod kierunkiem księdza prof. dr hab. Mariana Bendzy w Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie (obronionej w 1998 r.); Andrzeja Gila, Organizacja terytorialna prawosławnej eparchii chełmskiej do 1596 roku, napisanej w Katedrze Historii Europy Wschodniej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego pod kierunkiem prof. dr hab. Hanny Dylągowej (1999 r.); Ireny Matus, Szkolnictwo prawosławne w XIX wieku, napisana na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu pod kierunkiem prof. dr hab. Stanisława Alexandrowicza (2000 r.) oraz Doroty Weredy, Unicka diecezja brzeska w latach 1720-1795, napisanej w Instytucie Historii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego pod kierunkiem prof. dr hab. Stanisława Olczaka, (2001 r.). W tym też roku na wniosek Rady Wydziału Filozoficzno-Historycznego Uniwersytetu Łódzkiego dokonałem ocenę dorobku naukowego i rozprawy habilitacyjnej doktora Eugeniusza Iwańca.

W ramach Zakładu Historii Kultur Pogranicza zostałem kierownikiem dwóch tematów badawczych: Kultura religijna społeczeństw pogranicza i Kościół prawosławny w dziejach Europy Środkowo-Wschodniej. Tematy te obejmują kulturę duchową w szerokim kontekście historyczno-społecznym na pograniczu etniczno-wyznaniowym. Prowadzone pod moim kierownictwem tematy badawcze skupią młodych doktorów, doktorantów, absolwentów studiów historycznych i teologicznych. Realizując tematy badawcze, kierowany przeze mnie Zakład Historii Kultur Pogranicza zorganizował cykl sesji naukowych. W 1999 r. byłem współorganizatorem konferencji międzynarodowej Kościół prawosławny w Rzeczypospolitej i krajach sąsiednich u progu III-ego tysiąclecia a rok później konferencji poświęconej Życiu monastycznemu na terenie Rzeczypospolitej. W 2002 r. Zakład Historii Kultur Pogranicza zorganizował trzecią międzynarodową konferencję poświeconą szkolnictwu prawosławnemu w Rzeczypospolitej. W latach 2003-2004 kierowana przeze mnie jednostka naukowa zorganizowała dwie kolejne konferencje naukowe: Bractwa cerkiewne w Rzeczypospolitej, (2003) i Prawosławne oficyny wydawnicze w Rzeczypospolitej (2004). Materiały wymienionych konferencji zostały wydane drukiem i uzyskały pozytywne opinie recenzentów.

Ponadto w ramach prowadzonych badań własnych i statutowych opublikowałem kilkanaście artykułów naukowych oraz uczestniczyłem w wielu międzynarodowych konferencjach naukowych. Finałem mych zainteresowań dziejami chrześcijaństwa wschodniego jest pierwsza część historii Kościoła prawosławnego w Polsce. Praca Kościół prawosławny w dziejach dawnej Rzeczypospolitej wydana w 2001 roku stanowi syntezę losów tego Kościoła w XVI-XVIII wieku. W 2001 roku ukazała się drukiem kolejna monografia z serii wybitnych postaci Kościoła prawosławnego dawnej Rzeczypospolitej Ihumen Sawa Palmowski oraz książka The Orthodox Church and Byelorussian People.

20 lutego 2002 r. Rada Wydziału Nauk Humanistycznych KUL – u podjęła decyzję o nadaniu mi tytułu profesorskiego. Recenzentami przewodu profesorskiego byli prof. zw. dr hab. Krystyn Matwijowski z Uniwersytetu Wrocławskiego, prof. zw. dr hab. Wiesław Müller z KUL – u i prof. zw. dr hab. Władysław A. Serczyk z Uniwersytetu Rzeszowskiego. Uchwałę Rady Wydziału Nauk Humanistycznych KUL zatwierdziła 22 kwietnia 2002 r. Centralna Komisja do Spraw Tytułu Naukowego i Stopni Naukowych. 24 maja 2002 r. senat Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w Lublinie, na wniosek Rady Wydziału Nauk Humanistycznych i Centralnej Komisji do Spraw Tytułu Naukowego i Stopni Naukowych oraz opinii Rady Naukowej Konferencji Episkopatu Polski, w głosowaniu tajnym jednogłośnie (17 głosów za) nadał mi tytuł naukowy profesora nauk humanistycznych. Uroczyste wręczenie tytułu profesorskiego dokonał 7 czerwca 2002 r. J. M. Rektor KUL ks. prof. dr hab. Andrzej Szostek.

Po uzyskaniu tytułu profesorskiego nadal prowadziłem badania na dziejami Kościoła prawosławnego w Rzeczypospolitej. W 2002 r. uzyskałem grand badawczy z Komitetu Badań Naukowych na realizację tematu Kościół prawosławny w państwie Piastów i Jagiellonów. Wymieniony temat badawczy został sfinalizowany wydaniem w 2003 r. monografii pod tym samym tytułem. Książka Kościół prawosławny w państwie Piastów i Jagiellonów zyskała pozytywną opinię środowiska naukowego. W tym samym roku opublikowałem dwie kolejne rozprawy poświęcone Bractwom cerkiewnym w Rzeczypospolitej i Józefowi Bobrykowiczowi, biskupowi białoruskiemu. W 2004 r. ukazała się drukiem kolejna monografia Biskup białoruski Sylwester Czetwertyński. Z kolei na początku 2005 r. ukazał się nowa pozycja książkowa The Orthodox Church in Poland i trzecia część dziejów Kościoła prawosławnego na ziemiach polskich – Kościół prawosławny na ziemiach polskich w XIX i XX wieku. W ciągu ostatnich pięciu lat wypromowałem 2 doktorów, 250 magistrów w Instytucie Historii Uniwersytetu w Białymstoku, 52 w Instytucie Socjologii i 50 prac licencjackich w Wyższym Prawosławnym Seminarium Duchownym w Warszawie. W ramach zajęć dydaktycznych prowadziłem wykłady kursowe i monograficzne z powszechnej historii nowożytnej i najnowszej. Wykład monograficzny „U źródeł tożsamości europejskiej” cieszył się dużą popularnością wśród studentów historii i socjologii Uniwersytetu w Białymstoku.

W latach 2002-2004 r. uczestniczyłem w wielu konferencjach międzynarodowych, w tym w Kongresie poświęconym historii Kościoła w Lublinie, Mińsku, Moskwie, Toruniu, Krakowie i IV Powszechnym Zjeździe Archiwistów Polskich w Szczecinie. Brałem też udział w międzynarodowej, prestiżowej konferencji naukowej “Chrześcijaństwo w dialogu kultur na ziemiach Rzeczypospolitej” zorganizowanej przez Katolicki Uniwersytet Lubelski. W 2004 r. wziąłem udział w międzynarodowym kongresie Ecumenism Origins – Expectations – Disenchantment zorganizowanej przez The Aristotle University of Thessaloniki, gdzie wygłosiłem referat na temat The Church of Poland vis-á-vis Ecumenism. W tym samym roku wygłosiłem cykl wykładów na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Ateńskiego. W 2005 r. wziąłem udział w kongresie zorganizowanym przez Uniwersytet w Passau, na którym zaprezentowałem referat „Relations between the Orthodox Church and Uniatism during the 17th century in the Polish-Lithunanian Commmonwealth”. W tym też roku wraz Instytutem Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Instytutem Geografii Historycznej Kościoła w Polsce KUL podjąłem się realizacji tematu badawczego „Dzieje i kultura zakonów na wschodnich terenach dawnej Rzeczypospolitej”. Z kolei w Brześciu w ramach International Academy of National Minorities’ Reserch zaprezentowałem temat Destroying and revindication of Orthodox church property in Poland in 1937-1939. W październiku i listopadzie 2005 r. wygłosiłem kilka wykładów na Uniwersytecie Ateńskim o dziejach Kościoła prawosławnego w Europie Środkowo-Wschodniej.

W latach 2002-2005 byłem recenzentem kolejny prac doktorskich: ks. bp. gen. bryg. Mirona Chodakowskiego, Rola monasteru supraskiego w dziejach Kościoła prawosławnego w Polsce w latach 1498-1998, napisanej pod kierunkiem księdza prof. dr hab. Mariana Bendzy w Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie (2003 r.); ks. mgr Doroteusza Sawickiego Historia klasztoru Św. Św. Marty i Marii na Świętej Górze Grabarce ze szczególnym uwzględnieniem miejscowego kultu Chrystusa Zbawiciela, napisanej w Katedrze Historii Kościoła Sekcji Teologii Prawosławnej Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej pod kierunkiem ks. prof. dr hab. Mariana Bendzy, (2003), mgr Witolda Bobryka, Duchowieństwo unickiej diecezji chełmskiej w XVIII wieku, napisanej na Wydziale Humanistycznym Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego pod kierunkiem prof. dr hab. Witolda Kołbuka (2004) i mgr Tomasza Hodana, Moskwa w oczach Rusinów – obywateli Rzeczypospolitej, na podstawie piśmiennictwa końca XVI – połowy XVII wieku, napisanej na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego pod kierunkiem prof. dr hab. Aleksandra Naumowa (2005).

W tym przedziale czasowym dokonałem recenzji pracy habilitacyjnej i dorobku naukowego dr Marzanny Kuczyńskiej Ruska homiletyka XVII wieku w Rzeczypospolitej. Ewolucja gatunku – specyfika funkcjonowania, na wniosek Rady Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego (2004 r.); ks. dra Przemysława Nowakowskiego Problematyka liturgiczna w międzywyznaniowej polemice po unii brzeskiej (1596-1720), na wniosek Rady Wydziału Teologicznego Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie (2004). Na wniosek Centralnej Komisji do Spraw Tytułu Naukowego i Stopni Naukowych oceniłem w 2002 r. przewód habilitacyjny i dorobek naukowy dr Mariana Radwana z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Ponadto dokonałem recenzji dorobku naukowego dr hab. Marii Piechowiak Topolskiej w postępowaniu o nadanie tytułu naukowego profesora nauk humanistycznych na wniosek Rady Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Zielonogórskiego z 25 lutego 2003 r. oraz recenzji dorobku naukowego i działalności ekumenicznej w postępowaniu o nadanie tytułu doktora honoris causa ks. metropolity prof. dr Kiriła (Włodzimierza Gundiajewa) na wniosek Senatu Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie z 10 grudnia 2003 r. Sporządziłem również ocenę dorobku naukowego i osiągnięć organizacyjno-dydaktycznych w sprawie mianowania prof. dr hab. Marii Piechowiak Topolskiej na stanowisko profesora zwyczajnego na wniosek Rady Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Zielonogórskiego 25 stycznia 2005 r i recenzje dorobku naukowego dr hab. Jerzego Flagi w postępowaniu o nadanie tytułu naukowego profesora nauk humanistycznych na wniosek Rady Wydziału Humanistycznego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego 5 marca 2005 r.

W ostatnich latach pełniłem wiele funkcji naukowych i społecznych. Prezydium Komitetu Badań Historycznych PAN w 2003 r. powołało mnie na członka Polskiej Komisji Historii Porównawczej Kościołów Komitetu Nauk Historycznych PAN w Warszawie na kadencję 2003-2006, kierowaną przez prof. Jerzego Kłoczowskiego. Nadal uczestniczę w pracach Instytutu Geografii Historycznej KUL (1993-2004), International Academy of National Minorities’ Research, (od r. 1997 jako wiceprzewodniczący), Komisji Historycznej przy Prawosławnej Metropolii PAKP w Warszawie, Komisji Wschodniosłowiańskiej Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie, Polsko-Rosyjskiej Komisji Historycznej Polskiej Akademii Nauk w Warszawie, Białostockiego Towarzystwa Naukowego w Białymstoku, Białoruskiego Towarzystwa Historycznego w Białymstoku (1994-2004), Polskiego Towarzystwa Białorutenistycznego w Warszawie (1992-2004), Białoruskiego Towarzystwa Oświatowego (prezes 1998-2003). Ponadto byłem radnym Rady Miasta Białegostoku (1998-2002), od 28 grudnia 1998 r. jako jej wiceprzewodniczący.

Od 1 lipca 2003 r. kierowany przeze mnie Zakład Historii Kultur Pogranicza został przeniesiony do Instytutu Historii Uniwersytetu w Białymstoku. 10 czerwca 2004 r. na wniosek Rady Naukowej Instytutu Historii i Rady Wydziału Historyczno-Socjologicznego zostałem powołany na stanowisko wice dyrektora Instytutu Historii. Funkcję te pełniłem do 30 września 2005 r.

Na wniosek Senatu Uniwersytetu w Białymstoku, Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego powołał mnie z dniem 1 lutego 2006 r. na stanowisko profesora zwyczajnego w Instytucie Historii UwB. Równocześnie rektor UwB z dniem 1 marca 2006 r. powołał mnie na kierownika Katedry Historii Europy Środkowo-Wschodniej w Instytucie Historii Uniwersytetu w Białymstoku.

Po objęciu nowej funkcji Katedra pod moim kierunkiem zorganizowała międzynarodowy kongres poświęcony Orthodox Church in the Balkans and Poland – Connections and Common Tradition. Kongres został przygotowany w ramach współpracy z Uniwersytetem w Atenach. Katedra opublikowała również pracę Autokefalie Kościoła prawosławnego w Polsce (2006). W tym też roku ukazała się moja monografia podsumowująca blisko 20 – letnie badania na dziejami Kościoła prawosławnego na ziemiach w Polsce. Książka „Kościół prawosławny w Polsce” została dobrze przyjęta przez historyków i innych czytelników.

Od 2000 r. rozpocząłem pracę w Wyższej Szkole Administracji Publicznej im. Stanisława Staszyca w Białymstoku na kierunku stosunki międzynarodowe. W 2002 r. zostałem opiekunem specjalizacji Stosunków międzynarodowych Europy Środkowo-Wschodniej. Decyzją Senatu WSAP z dniem 1 października 2002 r. zostałem powołany na kierownika Zakładu Stosunków Narodowych i Etnicznych Europy Środkowo-Wschodniej.

W latach 2007-2008 ukazały się pięć kolejnych pozycji książkowych: Serafion Połchowski, władyka białoruski, Białystok 2007; The Orthodox Heritage. A Few Academic Works about the History of the Orthodox Church in Poland, Suprasl 2007; Zarys dziejów Prawosławia w Europie Środowo-Wschodniej, Lublin 2007; Diecezja białoruska w XVII i XVIII wieku, Białystok 2008 i Monaster Wniebowstąpienia Pańskiego w Puszczy Błudowskiej, Supraśl 2008 oraz 50 artykułów naukowych. W sumie opublikowałem 28 pozycji książkowych i około 250 artykułów naukowych.

W ostatnich latach dokonałem też dwóch recenzji pracy habilitacyjnych doktora Wiliama Władimirowicza Szmidta, Patriarch Nikon i jego nasledije w kontekście russkoj istorii, kultury i myśli, opyt demifolizacji., Moskwa 2007 oraz doktora Huberta Łaszkiewicza Правивше государство свое тихо и благополучно…Grigorij Karpowicz Kotoszychin o władzy w Cesarstwie Moskiewskim pierwszych Romanowów, Lublin 2007 oraz dwóch rozpraw doktorskich ks. Gabriela (Jerzego Giby), Zabłudów jako ośrodek religijno-kulturowy Kościoła prawosławnego, (2007 r.) i Walentyny Grodeckiej, Szlachta województwa bracławskiego w II połowie XVI – I połowie XVII wieku (2007 r.)

Za działalność naukową zostałem oznaczony Złoty Krzyż Zasługi przyznaną przez Prezydenta RP w 2005 r., nagrodę Egzarchatu Białoruskiego Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej orderu św. Cyryla Turowskiego II stopnia za badania nad dziejami chrześcijaństwa na Białorusi w 2008 r. oraz medal Komisji Edukacji Narodowej nadany przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w 2008 r.

Prof. zwycz. dr hab. Antoni Mironowicz