Адзінае на патрэбу
Бандарук Канстанцін
„На чым будуем?”
(Мацьв. 7, 21-29)
Хрысьціянін прызваны да росту з дапамогай ласкі і асабістага намаганьня ажно да часу дасягненьня сьпеласьці ў веры або „поўнага падабенства да Хрыста”. Гэта наш час, час адведзены нам дзеля самарэалізацыі. Гэтае заданьне Хрыстос прадстаўляе на прыкладзе пабудовы дому. Ён гаворыць, што „хто слухае Ягоныя словы і выконвае іх, прыпадобніцца да мужа разумнага, які збудаваў дом свой на камені, а кожны, хто слухае словы Ягоныя і не выконвае іх, прыпадобніцца да мужа неразважлівага, які паставіў свой дом на пяску”. Людзі будуюць вельмі шмат, неаднойчы зашмат, на чалавечых словах і дэклярацыях, на абяцаньнях палітыкаў, запэўненьнях сяброў або шлюбных прысягах мужа ці жонкі, але выяўляецца, што няварта было на іх абапірацца, бо гэтая падстава няўстойлівая бы пясок. Шмат таксама будуем на ўласных словах, прысягах і абяцаньнях, якіх аднак не выконваем, або на здагадках, якія аказваюцца памылковымі. У выніку — гэта таксама будаваньне на пяску.
Прытча Хрыстовая ясная, сьціслая і вельмі красамоўная. Нам здаецца, што бачым, як гэтыя два дамы растуць, супраціўляюцца ветрам і навальніцам і нарэшце, як адзін зь іх ператвараецца ў кучу развалін, а другі застаецца непарушны. Хрыстос сьпярша дае тлумачэньне і толькі потым расказвае прытчу. Адразу гаворыць, хто будуе на камені і хто на пяску. Будаўнікі маюць шмат супольнага: і адны, і другія пазналі Ісуса і чулі Ягоныя словы. Аднак значэньне маюць ня проста любыя словы, але тыя, якія мы ператвараем у дзеяньне. Калі штосьці будзе толькі выслуханае, нават зь вялікай увагай, ніколі ня станецца фундамантам. Розьніца паміж будаўнікамі заключалася ў тым, што адзін ператварае словы Хрыста ў дзеяньне, а іншы — не. Адзін выконвае волю Айца, а іншы абмяжоўваецца толькі воклічам „Госпадзе, Госпадзе”, выстаўляючы прытым патрабаваньні толькі з за таго, што прамаўляе ад імя Ісуса.
Гэтую прытчу можна назваць Евангельлем хрысьціянскай канкрэтнасьці і згоднасьці з вызнаванай верай: суладзьдзя паміж словамі і фактамі, паміж дэклярацыямі і жыцьцём. Гэтай прытчай Хрыстос пазбавіў нас ілюзіяў. Спрытнюгаў і тых, хто сваім красамоўствам здольны адчыніць любыя дзьверы, пазбавіў упэўненасьці, што нейкім чынам выкруцяцца ад адказнасьці. Брама, за якой знаходзіцца Бог і якая вядзе да Царства Нябеснага будзе адчынена толькі таму, хто выконвае волю Айца. „Ня кожны, хто гаворыць Мне Госпадзе, Госпадзе ўвойдзе ў Царства Нябеснае, толькі той, хто выконвае волю Айца”. Ня той, хто гаворыць, але той, хто робіць. Гэты апошні будуе на камені, бо каменем якраз воля Божая.
Той, хто будуе на камені, ставіць дом салідны, прыгожы і гасьцінны. Не адчувае нават цяжару будаваньня, але хутчэй за ўсё радасьць, што пад яго дах прыходзіць Бог усякага суцяшэньня, каб згодна абяцаньню жыць у ім: „Хто любіць Мяне, той выконвае Маю навуку і Айцец Мой палюбіць яго і прыйдзем да яго і будзем прабываць зь ім” (Яан. 14, 23). Ветры, навальніцы, непагадзь, значыць, спакусы, цяжкасьці, непаразуменьні і пакуты не абмінуць такога верніка, бо Хрыстос ніколі не абяцаў сваім вучням бестурботнае жыцьцё, але ласку, якая дазваляе мужна перанесьці ўсе цяжкасьці. На некаторы час жыцьцёвыя вятры і навальніцы могуць пахіснуць вернікам і нават патапіць яго, але калі міне выпрабаваньне, ён далей будзе стаяць на сваім месцы, гэтак як дом на камені пасьля паводкі.
Калі каменем, на якім можна будаваць, зьяўляецца воля Божая, дык яна „сталася целам”, матэрыялізавалася ў Ісусе Хрысьце. У Евангельлі маецца на ўвазе слова, якім зьяўляецца сам Ісус Хрыстос. Апостал Павал кажа: „Вы пабудаваны на фундаманце апосталаў і прарокаў, маючы краевугольным каменем самога Ісуса Хрыста” (Эф. 2, 20). Таксама Апостал Пётр называе Хрыста „краевугольным каменем”, каменем, на якім ахрышчаныя будуюцца як жывыя камяні (параўнай: 1 Пятр. 2, 5-6). Ён — уцялесьненае Слова, празь якое Бог выказваецца найбольш дасканала. Хрыстос зьяўляецца збавіцельным Словам Божым. Яно дазваляе нам пазнаць Бога, удасканаліць сябе і збавіць. Прыняць Слова Хрыстовае, значыць поўнасьцю прыняць Яго Самога: праўды, якія Ён аб’явіў, узор жыцьця, які Ён нам пакінуў, ласку, якую атрымоўваем у таінствах і, нарэшце, Яго Самога ў Таінстве Эўхарыстыі. Нельга гэтага зрабіць „трохі” або „часткова”. Пра такіх людзей сказана ў Сьвятым Пісаньні: „Ты ні халодны, ні гарачы” (Адкр. 3, 15). Толькі пад умовай поўнага прыняцьця Хрыстос станецца нашым фундамантам непадатлівым на дажджы, вятры і патокі.
„Калі ня Госпад будуе дом, дарэмны намаганьні будаўнікоў”, — сказана ў Кнізе Псальмаў (127, 1). На камені Хрыстос пабудаваў дом для Божай сям’і, Сваю Царкву і сказаў, што „брамы пякельныя не адолеюць яе” (Мацьв. 16, 18). Як цудоўна прыгадаць гэтае абяцаньне, калі вакол Царквы безупынна лютуе бура і дзьме напорысты вецер супраціву. Царква выстаіць, калі ў ёй і на фундаманце Хрыста мы будзем дзень за днём будаваць сваё жыцьцё.