Адзінае на патрэбу
Бандарук Канстанцін
„Утоены скарб”
(Мацьв. 13, 44-52)
Пра Царства Божае Хрыстос вельмі часта гаварыў з дапамогай прытчаў: пра чалавека, які знайшоў у полі скарб, пра купца, які набыў каштоўную пэрлу або пра рыбака.
І вось земляроб, працуючы ў полі, наткнуўся на закапаны скарб. Для тагачасных людзей падобны выпадак ня быў нічым надзвычайным, калі ўлічым звычай хаваць нябожчыкаў разам зь іх каштоўнасьцямі. Нават сёньня ў Палестыне выяўляюцца магілы з падобнымі скарбамі. Шчасьлівы селянін бяжыць дадому, прадае ўсё, што мае і купляе поле, каб авалодаць скарбам. Яго паводзіны маральна ня цалкам пахвальныя, але Хрысту ў прытчы гэта было другараднае. Ён зьвяртае ўвагу на рашэньне селяніна прадаць усё, што мае, магчыма мноства дробных, але дарагіх яму прадметаў, каб здабыць скарб. Падобную пастанову прыняў купец. Хрыстос даў слухачам зразумець, што купец гандляваў пэрламі і напэўна меў багатую іх калекцыю. Калі, аднак, убачыў пэрлу незвычайнай прыгажосьці, ён прадаў усю калекцыю, да якой несумнена быў прывязаны і набыў тую адну. У абодвух выпадках людзі стаялі перад выбарам. Яны выбралі лепшае за тое, што дагэтуль мелі, не зважаючы на вялікія кошты.
Хрыстос таксама прапануе вернікам, каб выбіралі лепшае. Што аднак канкрэтна хоча нам у прытчах сказаць? Ён прыйшоў, каб прынесьці на зямлю Царства Нябеснае, значыць, таямнічую рэальнасьць, якая зьяўляецца праўдай і Божым жыцьцём, ахвяраваным людзям. Рэальнасьць, якая мае таксама бачны і канкрэтны выгляд заснаванай Ім Самім Царквы. Той рэальнасьці, якая на зямлі расьце дзякуючы веры, надзеі і любові ў спадзяваньні моманту, калі будзе перасаджана на неба, дзе станецца шчасьцем і жыцьцём вечным.
Царства Нябеснае — гэта скарб, а нават адзіны скарб, адзіная вартая захадаў рэч. Яна настолькі важная, што хто яе мае, мае ўсё, нават калі-б не валодаў нічым болей: а хто яе ня мае, ня мае нічога, нават калі-б авалодаў усім сьветам. „Бо якая-ж карысьць чалавеку, калі ён авалодае ўсім сьветам, а душу сваю змарнуе” (Маць. 16, 26), — кажа Хрыстос.
Дзеля такога скарбу варта ня толькі адмовіцца ад усяго іншага, але, паводле слоў Хрыстовых, варта ахвяраваць сваё жыцьцё, бо хто страціць яго дзеля Царства Нябеснага, знойдзе яго, а хто хоча яго захаваць, страціць (Мацьв. 10, 39). Калі гэта неабходнае, варта страціць нават руку або вока, бо лепш з адной рукой і з адным вокам увайсьці ў Царства, чымсьці з абодвума быць пазбаўленым яго і кінутым у пекла (параўн: Мацьв. 5, 29).
Такім чынам, Царства Божае зьяўляецца тым адзіным, непаўторным скарбам. Калі прамінуць неба і зямля, або нават яшчэ раней, калі ўсе адыдзем з гэтай зямлі, тады застанецца толькі Царства Нябеснае, адчыненае або закрытае для нас у залежнасьці ад зробленага пры жыцьці выбару. Вось таму гэта адзіны, сапраўдны скарб.
Аднак у прытчы гаворыцца, што гэта прыхаваны скарб, якога нялёгка знайсьці. Дастаткова падумаць, колькі людзей яшчэ не пазналі Евангельля і Царквы, хаця яны існуюць ужо амаль два тысячагодзьдзі. Аднак, на жаль, Царства Нябеснае — скарб утоены і прыхаваны таксама для хрысьціян, паколькі цяжка ім яго знайсьці. Яно — асаблівы скарб: не блішчыць, бы золата, каб выклікаць зайздрасьць, не абяцае прэстыжу і магутнасьці тым, хто яго здабудзе. Наадварот, ад уладальніка патрабуе штодня ўсё новай ахвярнасьці, самаадрачэньня, патрабуе прадаць усё іншае, каб атрымаць яго, нават калі ўсё адкінутае атрымаем назад яшчэ ў гэтым жыцьці ў каштоўнасьцях і радасьцях іншага кшталту. Яго вартасьць адчувае сэрца, яно зьмяшчаецца ў надзеі, што некалі пачуем вырашальныя словы: „Прыйдзіце блаславёныя Айца Майго, прыміце ў спадчыну Царства, падрыхтаванае вам ад стварэньня сьвету” (Мацьв. 26, 34).
Хрыстовыя прытчы пераклаліся на канкрэтны, евангельскі прыклад з багатым юнаком. На яго пытаньне, што рабіць, каб дасягнуць жыцьця вечнага, Хрыстос адказаў: „Ідзі, прадай усё, што маеш, потым прыйдзі і ідзі сьледам за Мною” (Мацьв. 19, 16).
„Пакінь усё, потым прыйдзі і ідзі сьледам за Мною”. Акрамя Царства Нябеснага, асоба Ісуса Хрыста таксама зьяўляецца рэальнасьцяй, дзеля дасягненьня якой трэба прадаць усё. Пайсьці за Ім, выбраць Яго за спадарожніка жыцьця і безупынна аднаўляць гэты выбар. Быць Яго вучнем азначае, што зрабілі мы добры выбар, адзіны, які гарантуе скарб у небе. Гэта момант, калі скарб прыходзіць да нас, каб схавацца ў нас, каб мы маглі яго ў сабе знайсьці.